Pundiekuéra guaraníme – Consonantes en guaraní

Néi jahecháma kuri pu’aekuéra guaraníme, ko árape jaikuaamíta umi tai hérava pundie ha ojepurúva guarani ñe’ême. Pundie he’ise ipúva ambue ndive, oikotevẽ ambue taipu ipu haguã. Péicha “m” hyapu ñambojoajúrõ hese umi pu’ae (ma, me, mi, mo, mu, my). Guarani pundiekuéra réra ja’e haguã ñaikotevẽ ñambojoaju hesekuéra pu’ae “e” (che, ge, he, je, ke, le, me, mbe, ne, nde, nge, nte, ñe, pe, re, se, te, ve). Puso añoite héra tee. Techapyrã Ch = chokokue M = mainumby P = pira G = gua’a Mb = mbaraka R = karai g̃ = g̃uaigui N = nambi RR = karréta H = havõ Nd = manduvi S = sapatu J = jagua Ng = angu’a T = tesa K = kamby Nt = ohónte V = ova L = lembu Ñ = ñati’û ’ = ka’i Ñamoñe’ê ko ñe’êpoty ha ñaguenohê chugui ñe’ê oguerekóva pundie jahechava’ekue. Pytu’u

Pytu’u puku jave mitã oje’ói katuete ohekávo ysyry ha yva aju asyete. Mbo’ehao porãite opytu’u upe jave oha’ãrõ py’aguapýpe mitã ojeréne katuete. (Ohai: María Eva Mansfeld) Jaikuaave haguã: Puso ha’e avei peteĩ pundie ahy’opy’agua. Puso jaipuruva’erã mokõi pu’ae pa’ũme año. B, C, D, F, LL, Q, W, X, Z España ñe’ẽte achegetýpe-gua ndaipóri guaraníme, ha oĩrõ katu ndojepurúi España ñe’ẽtépe ojepuruháicha. Péicha: "b" oï "m" ykére ha oiko ichugui "mb"; "d" oï "n" ykére ha oiko ichugui "nd". Guarani achegetýpe ndaiporivoínte b, c, f, ll, q, w, x ha z. Bicentenario rehegua: Brigadier General Fulgencio Yegros heñóiva’ekue Quyquyópe ary 1780-pe. Jepéramo Yegros omomyi kariaykuérape, jajuhu haguã ñande sasõ, upe ára rupi 14 y 15 jasypo jave ndaiporiva’ekue Paraguaýpe, oikuaa osê porãmba hague hyke’y Antonio Tomás Yegros rupi. Pe 17 jasypoteîme ojeiporavo Yegros-pe omotenonde hagua Junta Gubernativa, avei oî Junta-pe José Gaspar Rodríguez de Francia ha Pedro Juan Caballero ambuéndive.