Cargando...
Prof. Alicia Wottrich
Guaraníme oî heta ñeê ojeipurúva jajapo haguã ñeêjoaju térã omoambuéva ñeênguérape. Koãga jahecháta "Ñeêteja- adverbio".
Ñe'êteja: hae ojeipurúva oñemoambue haguã peteî ñeêtéva, peteî teroja térã ambue terojápe.
Techapyrã:
Kame ojeroky porã.
Luis ohóta mombyry.
Kalo oúta ko'ẽrõ.
Ñamañami, mbaéichapa oñemohenda ñeêteja
Ñeẽteja tekoguáva (adverbio de modo)
Koãva haehína umi ñeê heíva mbaécha oiko mbae. Indican el modo en que se realiza la acción del verbo.
Pyae, mbegue, porã, vai, péicha, upéicha, rei, peteîcha, puku, jepe, kóicha.
Techapyrã
María oguata mbegue.
Kóicha aipota che ao.
Ñeẽteja tendaguáva (adverbio de lugar)
Koãva katu ohechuka moõitépa ojehu ñeẽtéva omoandúva. Indica el lugar donde se realiza la acción verbal.
Koápe, ápe, iguýpe, amo, mombyry, aguî, tenonde, árupi, yvate, okápe, mamove ha ambue.
Techapyrã:
Mombyry guive rohecha.
Pe kambuchi oî yvate.
Ñeẽteja araguáva (adverbio de tiempo)
Koã oñanduka arakaetépa ojehu ñeẽtéva omoandúva. Dan idea del tiempo en que ocurre la acción.
Ágã, koágã, agãve, ange asaje, koêrõ, kuehe, asajekue, pyharekue, aja, kueheambue ha ambue.
Techapyrã:
Ogueru koágã pe mitã.
Jaháta koêrõ Tupãópe.
Ñeẽteja papyguáva (adverbio de cantidad)
Koãva hei mboýpa oî. Expresan idea de cantidad.
Heta, mbovy, tuicha, michî, michimî, sai, asy.
Techapyrã:
Sai yva opyta chéve.
Heta avya hendivekuéra.
Ñeẽteja porandúva (adverbio de interrogación)
Ñeê ojepurúva oñeporandu haguã, oguerahávaerã ñeẽpehẽtai upeigua "pa" térã "piko". Se utilizan para hacer preguntas, llevan partículas sufijas: pa, piko.
Moõ, arakae, mamópa, mbaéichapa, maerãpa, añeípa, añete piko, mbaéguipa ha ambue.
Techapyrã:
Moõpa reiko Kame.
Mbaéichapa reñeñandu mboehára.
Ñeẽteja moneĩva (adverbio de afirmación)
Koãva haehína umi ñeẽ ojepurúva oñemoneî haguã. Se utilizan para afirmar algo.
Héẽ, néi, avei, añete, upéicha.
Techapyrã
Néi, che ahata nendive.
Añete upe eréva.
Ñeẽteja mbotovéva (adverbio de negación)
Haehína umi ojepurúva oñembotove haguã. Se utilizan para negar algo.
Nahániri, ani, anítei, aníke, anichéne, tove, neírã.
Techapyrã
Nahániri, che ndaipotái.
Neírã aha pohanohárape.
Ñambaapo
1- Jaheka ambue ñeêteja ha ñamuengovia ã ñeêjoajúpe.
* Amóicha aipota che jaguarã.
* Ajapo che rembiapo koãga.
* Anítei reho upépe.
* Koárupi oî ajei che kygua.
2- Ñambohasa España ñeême ã ñeêteja.
Asajekue
..
Upéi
..
Mbegue
.
Okápe
..
Arakae guive
..
Sai
.